ارزیابی خواص آنتی اکسیدانی اسانس میوه گیاه زنیان و تأثیر آن بر پایداری اکسیداتیو روغن کانولا

زمینه مطالعه: اکسیداسیون چربی منجر به تغییراتی در کیفیت تغذیه‌ای روغن، رنگ، عطر و طعم و بافت غذا می‌شود. روغن کانولا بخاطر داشتن اسیدهای چرب غیر اشباع بالا، مستعد فساد اکسیداسیونی می‌باشد و نیز استفاده از آنتی اکسیدان‌های سنتزی به علت امکان سمی و سرطان‌زا بودن محدود شده است، بنابراین مطالعات برای استفاده از آنتی اکسیدان‌های طبیعی به ‌عنوان جایگزینی برای آنتی اکسیدان‌های سنتزی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد‌. هدف: هدف از این مطالعه، شناسایی ترکیبات اسانس زنیان، ارزیابی فعالیت آنتی ‌اکسیدانی و قدرت آنتی رادیکالی این اسانس با استفاده از آزمون‌های مهار رادیکال آزاد (◦DPPH)، بی رنگ شدن بتا کاروتن و تعیین اثر آنتی اکسیدانی آن در روغن کانولا بود‌. روش کار: اجزای اسانس با GC/MS آنالیز شدند و فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس، با اندازه‌گیری عدد پراکسید و اسید تیوباربیتوریک نمونه‌های روغن کانولای حاوی غلظت‌های مختلف اسانس و آنتی اکسیدان سنتزی  (BHT) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: مواد تشکیل دهنده عمده اسانس، تیمول (4/36 درصد)، گاماترپینن (73/21 درصد) و پاراسیمن ( 3/31 درصد) بودند و 50 IC اسانس زنیان µg/ml 2/0±21 محاسبه شد. در دو سامانه‌ی ◦DPPH و بیرنگ شدن بتاکاروتن، بعد از BHT، اسانس در سطح ppm 400 از لحاظ فعالیت آنتی اکسیدانی قوی‌تر عمل کرد. همچنین فعالیت آنتی اکسیدانی با افزایش غلظت، به طور معنی‌داری افزایش یافت (05/0>P). نتیجه‌گیری نهایی: اسانس زنیان دارای فعالیت آنتی اکسیدانی می‌باشد و با انجام آزمایش‌های تکمیلی می‌توان به عنوان آنتی اکسیدان طبیعی درموادغذایی به ویژه روغن‌های خوراکی استفاده کرد.